SM i palenie papierosów

Przedstawiamy poniżej najnowsze dane pochodzące ze strony Multiple Sclerosis International Federation (MSIF) dot. wpływu palenia na stwardnienie rozsiane.

U palaczy prawdopodobieństwo przejścia rzutowo-remisyjnej postaci SM w postać postępującą jest większe. Ponadto palacze odznaczają się wyższym stopniem długoterminowej niesprawności. U osób palących z klinicznie izolowanym syndromem (CIS) (Klinicznie izolowany syndrom to pierwsze wystąpienie objawów neurologicznych, trwających co najmniej 24 godziny, będących wynikiem pojawienia się zapalenia i demielinizacji w jednym lub więcej odcinków ośrodkowego układu nerwowego. CIS może pojawić się trzykrotnie częściej u kobiet niż mężczyzn, występuje w grupie wiekowej 20-40 lat, przyp. red.) istnieje większe prawdopodobieństwo rozpoznania stwardnienia rozsianego niż u osób niepalących. Palenie może również hamować działanie leków modyfikujących przebieg SM.

Nie jest jednak za późno! Zaprzestanie palenia może obniżyć wskaźnik rzutów choroby, zredukować objawy i ich intensywność, a także zahamować pojawienie się wtórnie postępującej postaci SM.

Najważniejsze dane
Na świecie papierosy pali 2 miliardy ludzi. Oznacza to, że ponad 1 na 4 osoby pali. Każdego roku, z powodu palenia umiera 8 milionów osób. Procent chorych z SM, które palą jest wyższy niż w populacji ogólnej. Osoby palące mają o 50% większe ryzyko rozwoju SM niż te, które tego nie palą.

Palenie tytoniu
Uwaga: W tym artykule palenie odnosi się do palenia papierosów, chyba, że powiedziano inaczej. 

Są trzy drogi bycia narażonym na palenie: (1) czynne, kiedy sam palisz; (2) bierne, kiedy wdychasz dym papierosowy osób palących wokoło ciebie oraz (3) w okresie prenatalnym, gdy płód wystawiony jest na skutki palenia przez matkę.
Każdego roku palenie zabija ponad 8 milionów ludzi. Drastycznie zwiększa ryzyko chorób serca, raka płuc i udaru. Palenie tytoniu uwalnia różnego rodzaju toksyczne molekuły, które mogą powodować podrażnienie płuc, a także – ograniczyć zdolności organizmu to naprawiania uszkodzeń. Wywołuje również odpowiedź zapalną w komórkach płuc. Innymi słowy, palenie powoduje w ciele stan zapalny. Dla osób z SM dodatkowy stan zapalny jest przeciwieństwem sytuacji pożądanej. Co więcej, palenie prowadzi do chorób płuc, schorzeń sercowo-naczyniowych, w tym ataku serca i udaru i zmniejsza tolerancję wysiłku. Wszystkie to osłabia zdrowie i funkcjonowanie osób z SM, jak również obniża przewidywany czas życia.

Palenie i SM
Przebywanie w środowisku, w którym  jest dym tytoniowy zwiększa ryzyko zachorowania na SM, porównując do populacji ogólnej. Osoby palące mają o 50% wyższe ryzyko rozwoju SM, niż te, które nie palą. Ryzyko zachorowania na SM pośród palaczy może być proporcjonalne do liczby wypalanych papierosów. Naukowcy nazywają to “efektem zależnym od dawki”. Podobnie, badania naukowe sugerują, że im dłużej narażony jesteś na bierne palenie, tym zwiększa jest twoje ryzyko zachorowania na SM. Kontakt z dymem tytoniowym w okresie dzieciństwa związana jest z ryzykiem SM – dzieci wychowujące się w rodzinach z palaczami mają wyższe ryzyko pojawienia się SM w dzieciństwie lub w życiu dorosłym.

Uwaga: większość badań oceniających ryzyko SM było prowadzonych przy wykorzystaniu szwedzkich rejestrów osób chorych. Oznacza to, że trudno jest przenosić te wyniki na populacje inne niż te o pochodzeniu północnoeuropejskim.

Wpływ palenia na aktywność choroby i jej postęp
Palenie ma negatywny wpływ na aktywność choroby i jej postęp. Badania pokazują, że u osób z rzutowo-remisyjną postacią SM i palących występuje wyższe ryzyko szybszego rozwoju wtórnie postępującej postaci SM – może pojawić się ona nawet do 8 lat wcześniej niż u tych, którzy nie palą.
W porównaniu do niepalących, palacze mogą doświadczać cięższych objawów SM. Symptomy, które mogą być nasilone przez palenie to: zmęczenie, ból, zaburzenia funkcji poznawczych (pamięci i myślenia), osłabienie mięśni, gorsza sprawność kończyn, zaburzenia równowagi i problemy z widzeniem. Badania z wykorzystaniem metod skanujących, takich jak MRI (rezonans magnetyczny) pokazały, że osoby z SM, które palą mają większą atrofię mózgu niż te niepalące. Mogą mieć również więcej wzmacniających się lezji (uszkodzenia tkanki, często tkanki mózgpwej), które są oznaką aktywności choroby.

Wpływ palenia na leczenie SM
Istnieje ograniczona liczba badań opisujących wpływ palenia na skuteczność terapii modyfikujących przebieg choroby. Palenie jest wiązane z rozwojem przeciwciał neutralizujących interferony-beta i natalizumab, co może prowadzić do zmniejszenia efektów tych terapii.

Palenie i ciąża
Kobiety, które chcą zajść w ciąże, albo te już ciężarne powinny zaniechać palenia, a także unikać przebywania w pomieszczeniach z palaczami. Istnieją przytłaczające dowody, że zarówno aktywne jak i bierne palenie uszkadza płód. Ekspozycja na dym papierosowy zwiększa ryzyko poronień i przedwczesnych porodów. Niektóre badania sugerują również, że palenie przez matkę może prowadzić do pojawienia się u dziecka defektów. Nie wiadomo, czy palące kobiety z SM mają zwiększone ryzyko gorszego przebiegu ciąży niż te, które palą, ale na SM nie chorują.

Vaping
Używanie elektronicznych papierosów albo e-papierosów, znane również jako vaping, staje się coraz bardziej popularne. Jest często nazywane „zdrowszą alternatywą”, ale brakuje badań oraz wytycznych je regulujących. Niektóre badania pokazały, że vapowanie może podrażniać płuca i uszkadzań komórki organizmu. Obie te rzeczy mogą mieć negatywny wpływ na SM. Alternatywą, pomagającą rzucić palenie, może być stosowanie produktów zastępujących nikotynę, takich jak gumy do żucia czy plastry nikotynowe.

Palenie marihuany
Brakuje dowodów na wpływ palenia marihuany na SM. Mimo, ze niektóre kraje pozwalają na używanie medycznych produktów na bazie kannabinoidów, które łagodzą objawy SM, np. spastyczność, to nie jest to to samo, co palenie marihuany. Rośnie liczba dowodów na szkodliwe skutki palenia marihuany na płuca i użytkownicy powinni być ostrzegani o takim ryzyku. Szczególnie ci, którzy mieszają marihuanę z tytoniem.

Korzyści płynące z rzucenia palenia
- zmniejsza wpływ stwardnienia rozsianego.
- zmniejsza ryzyko postępu niesprawności.
- zmniejsza potrzebę korzystania z usług zdrowotnych, wizyt w szpitalu i wspiera ogólne zdrowie.
- zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, infekcji płuc i raka.
- palenie jest drogie i ogranicza środki finansowe na inne, zdrowsze aktywności czy terapie.

Źródło: Multiple Sclerosis International Ferderation, https://www.msif.org/living-with-ms/smoking-and-ms/

W rzuceniu palenia pomóc może wsparcie profesjonalistów. Można również skorzystać z pomocy oferowanej na: http://jakrzucicpalenie.pl/.