Zaburzenia widzenia

Jednym z najczęściej występujących zaburzeń wzorkowych w SM jest zapalenie nerwu wzrokowego (to nerw łączący gałkę oczną z mózgiem). U 20% osób z SM zapalenie nerwu wzrokowego jest pierwszym objawem choroby i pojawia się w wyniki demielinizacji nerwu. Zapalenie nerwu wzrokowego charakteryzuje się zaburzeniami widzenia o różnym nasileniu (np. widzenie zamazane, jak za mgłą, a czasem nawet kompletny brak widzenia). Mogą mu towarzyszyć błyski światła (fotopsje), ból i dyskomfort odczuwany w gałce ocznej, szczególnie przy ruchach oczami, zaburzenia postrzegania kolorów, zaburzenia poczucia kontrastu. Zazwyczaj zapalenie dotyczy jednego nerwu wzrokowego, a więc zaburzenia widzenia pojawiają się w jednym oku, choć sporadycznie mogą pojawić się zaburzenia obustronne (co wynika z zajęcia procesem demielinizacyjnych obu nerwów wzrokowych).

Powrót do zdrowia po zapaleniu nerwu wzrokowego może trwać kilka tygodni, a dalsza poprawa nawet w ciągu roku po wystąpieniu epizodu zapalenia. Do leczenia zapaleniu nerwu wzrokowego stosuje się sterydy, które przyspieszają poprawę widzenia. Postrzeganie kolorów po ostrym epizodzie zapalnym może być wciąż zaburzone jak również postrzeganie głębi, odległości.

 U pacjentów z SM mogą pojawiać się również takie trudności związane ze wzrokiem jak przejściowe nieostre widzenie (zamazane widzenia), zaburzenia w postrzeganiu ruchu, podwójne widzenia  związane z zaburzeniami ruchomości gałek ocznych (problemy z koordynacją ruchów okiem, któremu mogą towarzyszyć zawroty głowy czy uczucie nudności), oczopląs czyli niekontrolowane, rytmiczne ruchy gałek ocznych (mogą one „skakać”, „drgać” z jednej strony na drugą albo w górę i w dół lub objawiać się jako np. wrażenie, że obiekt skacze albo porusza się w przód i w tył – tzw. oscylopsja), któremu towarzyszą zawroty głowy, uczucie wirowania otoczenia. W leczeniu podwójnego widzenia czasem stosowane są sterydy, choć często znika ona samoistnie. Pomocne mogą okazać się również opaski/plastry na jedno oko, które będą blokować obraz z jednego oka, okulary z odpowiednimi soczewkami. W radzeniu sobie z oczopląsem pomóc mogą odpowiednie okulary albo soczewki, optometryczna terapia wzrokowa albo farmakoterapia.

 Objawy ze strony wzroku mogą być nasilane przez inne symptomy SM, np. zmęczenie albo czynniki zewnętrzne, np. upał. Jeśli tak się dzieje, osoba z SM powinna pomyśleć o wdrożeniu sposobów na wyeliminowanie lub minimalizowanie czynników pogarszających problem z widzeniem (np. lepiej organizować dzień, aby radzić sobie z męczliwością, zainstalować klimatyzator, gdy na zewnątrz jest upał). Osoba z SM może również skonsultować się z terapeutą zajęciowym albo innym specjalistą, np. fizjoterapeutą, którzy mogą podpowiedzieć jakie strategie oraz jaki sprzęt może ułatwić codzienne funkcjonowanie, mimo problemów z widzeniem. Ważne jest też dbanie o porządek, umieszczanie – szczególnie ważnych - przedmiotów na stałych miejscach, zakup odpowiedniego komputera, korzystanie przy czytaniu np. elektronicznych czytników, które umożliwiają powiększenie czytanej czcionki, stosowanie odpowiedniego oświetlenia. Można rozważać również dostosowanie mieszkania czy miejsca pracy. Dostosowanie domu albo miejsca pracy jest możliwe dzięki wsparciu PFRON. Osoby, które widzą znacznie słabiej mogą skorzystać z pomocy Polskiego Związku Niewidomych.