Przewlekłe zmęczenie

Zmęczenie jest jednym z najczęstszych objawów występujących u osób z SM. Nie tylko trudno  zdefiniować, ale i zobaczyć. Zmęczenie w SM może chwilowo  intensyfikować inne objawy choroby (np. osłabienie mięśni lub zaburzenia  widzenia), które – u niektórych osób  – po odpoczynku, mogą się ponownie zmniejszyć. Może także wynikać z innych objawów choroby, takich jak problemy z poruszaniem się, ból, osłabienie mięśni czy depresja. Niektóre osoby z SM doświadczają przewlekłego zmęczenia, co oznacza, że jest ono obecne często, nawet po odpoczynku. Zwykle nasila się w drugiej części dnia, a potęguje je stres i wysoka temperatura. Trudno jest opisać zmęczenie pojawiające się w przebiegu SM przyjaciołom, rodzinie, kolegom z pracy, pracownikom służby zdrowia. Jednak ułatwienie innym zrozumienia, czym jest ten objaw, może sprawić, iż twoje codzienne życie ze zmęczeniem będzie mniej frustrujące. 

Pomóc w radzeniu sobie ze zmęczeniem może prowadzenie dzienniczka zmęczenia, który pomoże zrozumieć w jaki sposób doświadcza się zmęczenia. Jego analiza, oraz stanu zdrowia i przyjmowanych leków może pomóc dostrzec czynniki pogłębiające zmęczenie, odnaleźć wzorzec. 
Brak snu może być głównym powodem zmęczenia w SM. Sen zaburzać mogą: skurcze mięśni lub spastyczność, problemy z pęcherzem moczowym, leki, zaburzenia lękowe, depresja. Można prowadzić zapiski dotyczące snu, które pomogą w utrzymaniu higieny snu, pozwolą na ewentualne dobranie leku, przeciwskurczowego, na problemy z pęcherzem lub leku antydepresyjnego. Wzmagać zmęczenie mogą również infekcje, dlatego warto jest od razu zgłosić się do lekarza, gdy pojawią się pierwsze symptomy. Lęk, depresja i zmiany nastroju są częste w SM i mogą powodować zmęczenie. Również samo zmęczenie w przebiegu SM może wpływać na nastrój. Skuteczna terapia może zmniejszyć zmęczenie – i odwrotnie – zredukowanie zmęczenia może uwolnić od lęku i depresji. Technika mindfulness pomaga w radzeniu sobie z emocjami. Przeczytaj czym jest Mindfulness tutaj.
W radzeniu sobie ze zmęczeniem ważne jest też równowagi między aktywnością a czasem na relaks, ćwiczeniami i odpoczynkiem, pracą a życiem prywatnym. Urządzenia ułatwiające poruszanie się pomagają zachować siłę i energię. Nie trzeba korzystać z nich na co dzień, ale wtedy, gdy poziom zmęczenia jest szczególnie duży. 
Paradoksalnie ze zmęczeniem pomóc może aktywność fizyczna. Może ona poprawić kondycję i nastrój oraz powstrzymać utratę siły mięśniowej. Poprawa nastroju, wzmacnianie, się oraz dbanie o kondycję fizyczną mogą pomóc w walce ze zmęczeniem. Ćwiczenia powinny być jednak zrównoważone odpoczynkiem i najlepiej unikać ich wykonywania przed snem. Fizjoterapeuta może pomóc opracować indywidualny plan ćwiczeń. Jeśli wysoka temperatura nasila  zmęczenie zaplanować należy unikać przegrzewania organizmu.
Planowanie oraz wsparcie innych również mogą pomóc w radzeniu sobie ze zmęczeniu. Warto ustalać priorytety, dzielić zadania, planować czas oraz robić przerwy. Wszystko to pomoże zaoszczędzić mnóstwo energii. Prawidłowa postawa ciała to kolejny ważny element – sylwetka powinna być utrzymywana pionowo i symetrycznie.
Również w domu warto jest wprowadzić pewne zmiany, które nie zawsze wymagają specjalistycznego sprzętu: trzymanie często wykorzystywanych przedmiotów blisko siebie, w jednym miejscu, utrzymywanie porządku, wyregulowanie oświetlenia. Niektóre czynności – zamiast wykonywania na stojąco – można wykonywać na siedząco.

Pobierz naszą bezpłatną broszurę (którą w formie papierowej można bezpłatnie zamówić na https://ptsr.org.pl/wydawnictwa)