Diagnostyka NMOSD

Diagnostyka NMOSD prowadzona jest w kierunku obecności przeciwciał przeciw akwaporynie 4 (białko, które występuje w komórkach nerwowych zarówno nerwów wzrokowych jak i rdzenia kręgowego). Stosuje się w tym celu zarówno badanie kliniczne jak i rezonans magnetyczny (MRI) – mózgu, rdzenia kręgowego i nerwów wzrokowych oraz oznaczenie przeciwciał przeciw akwaporynie 4 w surowicy krwi lub płynie mózgowo-rdzeniowym. Przeprowadza się również badanie potencjałów wywołanych, o którym więcej tutaj. 

Aby rozpoznać NMOSD z przeciwciałami przeciw akwaporynie 4 pacjenci muszą spełniać poniższe kryteria:
-  co najmniej 1 typowy objaw choroby,
- pozytywny wynik testu na obecność przeciwciał przeciw akwaporynie 4.

Ważna jest też diagnostyka różnicowa. NMOSD w pierwszej kolejności różnicuje się ze stwardnieniem rozsianym, ponieważ są to odrębne jednostki chorobowe a leczenie każdej z nich jest inne. Podawanie terapii stosowanej w SM może pogorszyć stan osoby chorującej na NMOSD!

Podstawą rozpoznania jest wykazanie obecności przeciwciał przeciwko akwaporynie 4. Aby je wykryć badanie powinno być wykonane metodami o  wysokiej czułości. Rekomendowanymi metodami diagnostycznymi są metody komórkowe (CBA, cellbased assays). Ponadto krew na to badanie powinna być pobrana przed rozpoczęciem leczenia czyli przez terapią kortykosteroidami, plazmaferezami czy leczeniem immunosupresyjnym. Wyniki badań przeprowadzonych w  trakcie leczenia mogą być fałszywie ujemne czyli nie znajdziemy przeciwciał, chociaż one są obecne. Oczywiście pobiera się krew (można to wykonać w każdym momencie, niezależnie od posiłku czy pory dnia) i rozpoczyna leczenie rzutu (kortykosteroidy, plazmaferezy), nie czekając na wyniki.  (za: wywiad z dr n. med. Aleksandrą Podlecką-Piętowską, 115 nr SM Expressu).

Na co pacjent powinien zwrócić uwagę, jakie niepokojące objawy mogą świadczyć o tym, że to NMOSD?
Podejrzenie NMOSD sugeruje przede wszystkim ciężkie zajęcie nerwów wzrokowych i/lub rdzenia. Mogą to być masywne zaburzenia widzenia jedno- lub nawet obuoczne, często jest to ślepota jedno- lub obuoczna. Dużego stopnia niedowład kończyn dolnych i/lub górnych o dość ostrym początku (narastanie w ciągu godzin, kilku dni) z towarzyszącymi zaburzeniami czucia np. od pasa w dół i problemami z oddawaniem moczu i stolca (zatrzymanie moczu, brak kontroli nad oddawaniem moczu czy stolca) są typowe dla NMOSD. Jeżeli zaburzeniom widzenia czy osłabieniu kończyn towarzyszą wymioty i czkawka może to także sugerować NMOSD. (za; wywiad z dr Aleksandrą Podlecką-Piętowską z 115 nr SM Expressu).

Stanowisko Sekcji Stwardnienia Rozsianego i Neuroimmunologii Polskiego Towarzystwa Neurologicznego dotyczące zasad diagnostyki i leczenia chorób ze spektrum zapalenia nerwów wzrokowych i rdzenia kręgowego (NMOSD).